Презентация на тему Сергей Николаевич Николаев

Себеусад волость, Кугу Овдасола ялысе кресаньык ешеш шочын. Ачаже,

Николай Григорьевич, земский школым тунем пытарен. Аваже, Пелагея Антоновна, грамотым пален огыл гынат, 1915 ийыште эргыжым ялысе ныл классан школыш тунемаш намиен коден.

тунем пытара да вараже комсомолын Морко канткомжо, умбакыже тунемаш

манын, Краснококшайскышке колта. Тудым Марпедтехникум пелен шымияш опытно-показательный школын шымше классышке тунемаш налыт. Школым тунем лекмеке, 1925 ий шыжым, Марпедтехникумын икымше курсышкыжо кусарат. Тыште уста марий композитор
И.С. Ключников-Палантайын хорышкыжо логалеш.

Сергей Николаевын ушешыже да шӱмешыже пеш келге да сай

шарнымашым коден. Туныктышо специальностьым налмеке икымше шонымашыже шукталтеш.

опытно-показатель-ный школышто шочмо йылмым да литературым туныктен. Школышто пашам

пеш куанен ыштен. Тиде жапыштак литературный да драматический кружоклам вуйлатен. Тудо шке кида возымо «Рвезе вий» журналым луктын. 1930 ий тӱҥалтыште школысо драмкружоклан лӱмынак возаш тӱҥалын.

нерген «Ош когарш» пьесым возаш шонен пышта. 1931 ийыште

посна книга дене «Тревога» книгаже савыкталтеш. Тунам С.Г. Чавайн редактор семын савыкташ полшен. Кокымшо шонымашыжат шукталтеш – драматург лиеш.

пединститутышто шинчымашым пога, но кумшо курс гыч тунеммыжым кӱрлеш

да еш амаллан кӧра Йошкар-Олашке толеш, ик ий Мароблонышто ышта, тунамак марий йылме дене учебникым лукмаште тырша.
1936 ийыште Марпединститутым тунем пытара. Тиде ийлаштак общественный деятель, учёный, писатель В.А. Мухин-Сави дене чак палыме лиеш.

пьесе 1938 ий апрельыште «Салика» лÿм дене Маргостеатрыште шындалтеш.

Спектакль сеҥымашым конда да Сергей Николаевынат у драматический произведенийлан кумылжо шулдыраҥеш. Тыгк творческий корныжо тӱҥалеш да кумшо шонымашыжат шукталтеш – профессиональный драматург лиеш.

Сергей Николаев «Саликам» возымо жапыште. 1938 ий.

Салика рольым эн ондак артистка Нина Конакова модын. Тудо

кап-кыл денат, шке моторлыкшо денат сылне шӱшпык гай йӱкшо денат Саликан образшылан пеш келшен, пуйто лач тиде рольлан пӱралтын. Салика – марий ӱдырамашым иктешлен ончыктышо типический да поэтический образ.

Нина Конакова

Светлана Гладышева

Светлана Строганова

«Вӱдшо йога» шочеш.
Драматург Сергей Николаев шкенжын тиде пьесыштыже

бурлак ден кресаньык-влак коклаште 1905-1906 ийлаште революционный пашам ыштен шогымо нерген, кугыжан власть да верысе тудын представительже-влак – лесопромышленник, земский начальник староста, урятник тӱшка ваштареш кучедалме нерген сӱретлен ончыктен. 1940 ий 5 апрельыште премьера лие.

Бурлак Алексей ден Саскавий

членыш кусарышт.
8 апрельыште Марий АССР
искусство паша управлений

пелен Главреперткомын уполномочен-ныйжылан пенгыдемдышт,
Москваш тылзаш курсыш колтышт.
26 апрельыште партий
Марий обкомын пунчалже почеш МАССР писатель ушемым организоватлаш оргкомитетын вуйлатышыжлан шогалтеныт.

1940 ийыште возалтын. Тиде пьесыште С. Николаев шке ончыланже

пеш кӱлешан задачым шынден: колхоз яллам олма сад дене тӱзатыме фонеш колхозный молодёжьын паша героикыжым почын пуаш, йӧратымаште, еш илышыште, осал йырнык койышым карген, у советский отношенийым, у моральым илышыш шыҥдаралт пурымыштым ончыкташ. Пьесын тӱҥ геройжо - молодежь, а тудын вожакше – Ануш. Действий «Пеледыш» колхозышто кая. 1941 ий 16 январьыште тиде комедийын премьерыже лие.

Ануш

сӱретан
драмым 1941 ийыште возен.
Оборонный темылан тиде
патриотический

пьесым
Сергей Николаев
режиссёр Н. Станиславский
дене тылзе жапыште возен пытарен.
Пьесыште Йошкар Армийын да советский калыкын 1939 ий шыжым 1940 ий телым белофинн кашак ваштареш кучедалмышт нерген ойлалтеш.
1941 ий 21 июньышто премьерыже лийын.

Тиде пьесым
Сергей Николаевич 1941 ий июль тылзыште тӱналын

да
1942 ий январь тылзыште возен пытарен. Тудын темыже – Кугу Отечественный сар жапыште советский воин-влакын фронтовой героизмышт да тылыште улшо труженник-влакын самоотверженный пашашт.
Премьерыже 1942 ий 9 июльышто лие.

ыштен, Марий АССР Писатель ушемым вуйлатен.
Шуко писательже фронтышто

лийын, кажне дене пеҥгыде кылым кучен. Личный архивыште фрон гыч толшо кум лука письма-влак реликвий семын аралалтыныт. Тыгайжым Н. Лекайн, Г. Ефруш,
М. Казаков, М. Майн, А. Бик,
С. Вишневский, В. Рожкин,
Шадт Булат, В. Чалай возеныт.

ончен,
чодыра озанлыкысе пашазе-влакын ударлын пашам ыштен,
фронтлан полшымышт

нерген
1943 ийыште «Элнет серыште» пьесым возен. Театрыш да конкурсыш пуэн. Жюри кокымшо премий дене палемден.

мужыраҥыт. Кум икшывым ончен куштеныт. Пел курымым пырля иленыт.

Саша эргыже ачажын корно дене ошкылын, манаш лиеш. Режиссёрлан тунем лектын, марий, руш да музыкальный театрлаште ятыр спектакльым, ты шотыштак ачажын «Айвикажым», шынден.

дене Йошкар-Олаш писатель-влакын республиканский конференцийыштым эртареныт. Писатель-влак погынымаште Сергей

Николаев «Отечественнный сар жапысе марий литература» докладым ыштен.

литература ден искусство фронтышто сеҥымашым ыштымылан драматурглан Марий АССР

искусствын заслуженный деятельже почётный лӱмым да Трудовой Йошкар Знамя орденым пуэныт. Тиде кок награде Сергей Николаевым литература пашалан эше чот кумылаҥден.

Сергей Николаев пайрем годым Шереганово ял калык дене мутым вашталта.

кыдежан, куд сӱретан пьесе Октябрьский революцийын 30-шо идалык темме

юбилейжылан возалтын да тудым республиканский конкурсышто палемдыме. Тиде жапыштак Сергей Николаев «Толынат тый» мурым келыштарен, музыкым Кузьма Смирнов возен. Тиде муро рушлат, марлат калык коклаш чот шарлен. Премьера 1947 ий 7 ноябрьыште лийын.

Татьяна Рябинина-ялысе учительница «Шочмо кече» пьесе гыч.

Тиде пьесым С. Николаев ятыр жап возен – 1940

ий гыч 1948 ий марте. Тиде пьесын темыже тыгай: кугыжан власть годымсо условийыште самырык марий ӱдырын мучашдыме неле, орлыкан илышыже да тиде илыш дечутлен эрык илышыш лекташ тыршымыже, ару йӧратымашым поянлык дене, окса дене але тӱрлӧ религиозный йӱла да суеверий дене налаш ок лий.

Г. Пушкин Азаматын рольышто,
М. Романова Айвика рольышто

марий литературышто документально-исторический темылан возымо сылнемутан первый кугу произведений.

Марий калыкын руш государствыш ушнымыж нерген да тиде ушнымаш годым каен шогышо тале кредалмаш нерген ойлалтеш.

ийыште Михаил Шкетан лӱмеш Марий драмтеатрыште «Комиссарын чапше» пьесым

шындат.

депутатлан сайлышт, Минист-влак Совет пелен искусство паша управленийын начальникшылан

пеҥгыдемденыт. МАССР-лан
30 ий темме лӱмеш колхоз темылан «Мланде пеледеш» пьесым
1950-51 ийлаште воза. Акдемик В.П. Мосоловын образшым
профессор Воронцов гоч ончыктен. Премьера 1951ий 22 июньышто лие.

«Элнет пӱнчер» повестьым воза да «Ончыко» журналеш печатлалтеш. 1962

ийыште книга издательство тудым посна савыкта.
1951 ийыште Марий АССР-лан
30 ий темме годым правительство драматург Сергей Николаевым
«Знак Почёта» орден дене суапландара. 1956 ий февральыште марий театр «Салика» пьесым кум шӱдымшӧ гана ончыкта, литературный, театральный общественность сылнымут пашаште
25 ий ыштымым торжественно палемда.

возен.
1958 ий мартыште 50 ияш лӱмгечыжлан Марий АССР-ын

калык писательже почётный лӱмым пуышт. Варажым угыч Писатель ушем вуйлатышлан сайлышт. 1960 ий 15 ноябрьыште Марий АССР-лан
40 ий темме лӱмеш РСФСР Верховный Совет Президиум Почётный грамота дене наградитлен. 1968 ий мартыште СССР верховный Совет Президиум «Знак Почёта» кокымшо орден дене суапландара. 1980 ийыште «Оласе почётный гражданин» званийым пуышт. Мрий АССР-ын 1980 ийысе государственный премийым пуаш пунчалыныт.

корнем» книгам савыктен луктеш.

кырмым чарна.