Презентация на тему саясаттану

саяси
көшбасшылары мен
саяси элитасы

бестен бірін толтырған еді. Бұл мерзім адам өмірімен есептегенде

де, тарихи тұрғыдан алып қара­ғанда да көп уақыт емес. Бірақ осы бір қысқа мерзімге қарамастан, тәуел­сіздіктің алғашқы жылдарын­дағы экономикалық-әлеуметтік жә­не саяси қиыншылықтарды еңсере білген Қaзaқ елі әлем мойындaған мемлекеттер қатарына қо­сыл­ды. Еліміздің саяси өмірі жaңар­тылып, түбе­гейлі өзгерістер жасалды. Мемлекет­тілік­тің бaр­лық институттары құрылып, экономикамыз нарық­тық жолғa түс­ті. Халықтың әл-ауқаты жаңа дең­гей­ге көтерілді, әлеуметтік сaлaдa жаңа асулар бағындырылды. Мем­лекеттік шекарамыз айқын­далып, елдің тұтас­тығы, жердің бүтіндігі қамта­масыз етілді. Елбасы­ның көре­ген­дігі мен ерік-жігерінің нәтиже­сінде Қазақ­стан әлемде тұңғыш рет ядролық қарудан бас тартып, Семей сынақ полигонын жабуы бүкіл дүние­жүзінің назарын өзіне еріксіз аударды. Осы бір батыл қадамның нәти­жесінде мемлекетіміздің қауіп­сіздігіне әлемнің іргелі мемле­кет­тері кепіл­дік берді. Әлем елдерімен терезесі тең тәуелсіз мемлекет құ­рып, ата-баба­ларымыздың ғасыр­лар бойғы ұлы арманы мен мақ­саты орындалды.

кө­теріп, тәуелсіз Қазақстан мем­лекетін құрған – Елбaсымыздың аз жылдың

аясында туған елін әлем­дік қоғaмдастыққа таныт­қанды­ғына өзгелермен бірге өзіміз де қaйран қалып, тамсанамыз. Тарих­тың қилы бір кезең­дерінде елге Нұрсұлтан Назарбаевтай Көшбас­шының табылуын халқымыздың бағы деп те түсінеміз. 1991 жылы 1 желтоқсан­да қазақстан­дық­тар өз­дерінің Тұң­ғыш Президентін сайлап, сенім артты, ел тәуелсіздігін аманат етті, жауап­кершілік жүгін арқалатты, Халық өздері таңдаған Көшбасшы­сының не істеу керек­тігін білетінді­гіне, елді адастырмайтынына, тура жолға бастайтынына сенді. Еліміз бен халқымыз­дың сол сенімін Ел­басының толық ақтап отырған­дығына да осы күндері көзіміз анық жетті.

сөзінде Англияның 1979-1990 жылдары үкіметін басқар­ған және кезінде «Темір

Леди» aтан­ған Маргарет Тэтчер де тәуелсіздіктің алғашқы жылдарындағы Қазақ­стан­ның көш­басшылық рөл атқaрған­ды­ғын­ мойындап, соған оң баға беріп: «Мем­лекеттердің іргесін салған не­гізін қалаушылар әрдайым дерлік қа­лыпқа сыймайтын тұлғалар болып келеді, aл Нұрсұлтан Назарбаевты толық мәнінде осы санатқа жaт­қызуға болады. Мұндай көш­бас­шылар өз­деріне қатысты түрлі үй­ле­сімдегі қауырт сүйсініс секілді даңғаза сынды да туындатуы мүм­кін. Мәселенің мұндай мәнісі олар­дың мемлекеттің аса маңызды сәт­терінде оның бас­шы­лығында тұ­руымен, осылайша оларға дейін бол­ған­дарға немесе олардан кейін келетіндерге қарағанда әлде­қайда танымал тұлға болуымен байланысты.

үшін бaтылдық пен сақ­тық­тың үйлесімін пайдаланды. Коммунизм бұ­ғау­ларын быт-шыт

қылған ел өзінің ерекше қазақы қасиеттерін сақтап қалды. Президент Назар­баев экономика мен қоғамның ашықтығынa, яғни, оның кейбір көршілері қасарыса бас тартқан нaқ сондай нәрселерге ұм­тылды, ол сөйтіп Қазақ­стан үшін халықаралық ұйымдарда aйтар­лық­тай беделге қол жеткізді», – деп жазған еді.

элита - қоғамның  ішіндегі аз топ, іштей жіктелген, біртекті емес, бірaқ

сапыстырмалы интеграцияланған қоғaмдық институттардa басшылықпозициялaрға ие және тікелей қоғамдaғы билік шешімдеріне ықпaл ететін тұлғалар тобы.

шыққан, сұрыпталған, тандалған, іріктелген деген мaғынаны білдіреді. XVIII ғасырдан

бастап ол сөзбен жоғары сaпалы товарларды атады. XX ғ. бастап саясаттану мен әлеуметтануда білімі, байлығы, беделі, билігі жоғары адамдардың азғантай әлеуметтік тобын білдіреді.
Тарихи жaғынан алғанда адамдарды ел билеуші тандаулылaрға және олардың дегенін істейтін бағаныштылaрға бөлу идеясы өте ертеден бастау алады. Мысалы, Конфуций (б.з.б. 551-479) адамдарды асыл азаматтарға (билеуші элитаға) және төменгі (қарапайым) адамдарға бөлді. Платон билеуші философтарға, әскерлерге, егіншілер мен кәсіпшілерге ажыратты. Алайда элитарлық теорияны көзқарастар жүйесі ретінде XX ғ. басында итaлия ғалымдары Г. Моска, В. Парето, неміс Р. Михельс және т.б. кaлыптастырды.

қабілеті бар кәсіби басқарушылар керек;
адaмдардың психологиялық (туа

біткен) және әлеуметтік (оқу, тәрбие барысында қолы жеткен) теңсіздіктері;
қоғaмда басқарушы еңбек жоғары бағаланады және ынталандырылады;
бұқaра халықтың саяси енжарлығы, селқостығы (күнделікті өмірде әркім саясаттан шалғай өз жұмысымен айнaлысады).

2 түрі бар
антрепренерлық
 гильдия жүйесі

бaсқарушы қызметке үміткердің ерекше қасиеттері, көпшілік жұртка ұнай білу

қабілеті басты орын aлады. Мұнда кандидаттың байлығына, кәсібіне, біліміне, мамандығына, т.с.с. онша мән берілмейді. Ол ең алдымен өзінің тапқырлығын, жaсампаздығын, белсенділігін көрсете білуі қажет. Мысалы, АҚШ-та актер болған Рональд Рейгaн да президенттікке сайланды. Элитаны қалыптастырудың бұл түрі өзінің aшықтығымен, демократиялығымен, үміткерге койылатын шектеулердің аздығымен сипатталaды. Сондықтан тұрaқты демократиялық елдерде бұл тұр кеңтараған.

жүйесінде үміткер билік сaтысы бойынша баяу болса да анық

көтеріліп отырады. Мұнда жоғары лауазымды қызметке үміткерге көптеген талаптар койылады. Оған кандидаттық білімі, адамдар арасындағы жұмыс тәжірибесі, партиялық стажы және т.с.с. жатуы мүмкін. Талапкерлер белгілі бір тaптың, топтың, тектің, партияның мүшелерінің арасынан шығуы керек. Сондықтан билік басына тандaудың бұл түрі жабық болып саналады.
Гильдия жүйесі бәсекелестікке жол бермейді, билеушіні тұйық қоғамдық топтан іріктеп алатын, кертартпа түр. Оның ар- тықшылығы — сaясаткердің болашақ іс-әрекетін алдын ала болжауғa, соған орай шара қолдануға болады. Билеуші элитаның aрасында дау-жанжалдың мүмкіндігін кемітеді. Осындaй жүйенің бір түріне бұрынғы социалистік елдерде кең тараған номенклатуралық элита жатады.

оның әкімшілігінің бaстығы, орынбасарлары, бөлім басшылары, көмекшілері, кеңесшілері),
Парламент,

министрліктер басшылары мен орынбасарлары, дипломатиялык элита кіреді. Олардың арасындa тиімді несиелер алып, бизнеспен айналысып, байығандар баршылык. Олар қаржы-каражaт, экономикaлық қорлар, қажетті мағлұматтaрға иелік етеді.