Презентация на тему Тарас Шаўчэнка(1814 – 1861)

г. – нарадзіўся ў сяле Морынцы на Чаркашчыне ў

сям’і прыгонных сялян. Бацька – чумак. Продкі – вольныя казакі.

Вучыцца ў сельскага дзяка чытанню, пісьму і маляванню.

1823 г. – смерць маці. 1825 г. – смерць бацькі.

1828 г. – служыць казачком у пана Энгельгарта.

людзі плачуць жывучы,
Дык вы б элегій не стваралі

Багоў дарма не выхвалялі,
На нашы слёзы плюючы.
За што, не знаю, называюць
Хаціну ў гаю ціхім раем.
Я ў хаце мучыўся калісь,
У першы раз даўвно цяклі,
Мае там слёзы! Я не знаю,
Ці ёсть такое ў Бога зло,
Што ў той хаціне не жыло?
А хату раем называюць!
Не называю яе раем,
Тую хаціначку у гаю
Над чыстым ставам край сяла.
Мяне там маці спавіла
І, спавіваючы, спявала,
Сваю нуду пералівала
Сваёй дзяціне... У гаю,
У той хаціне, у раю,
Я бачыў пекла... Там няволя,
Работа цяжкая, ніколі
І памаліцца не даюць.






















А маці добрую маю,
Там маладую, — у магілу
Галеча й праца палажыла.
Там бацька, плачучы з дзяцьмі
(З нас кожны быў малы і голы),
Не вытрымаў ліхое долі,
Памёр на паншчыне!.. А мы
Паразышліся між людзьмі,
Як мышаняты. Я да школы
Ваду насіці шкалярам.
Браты на паншчыну хадзілі,
Пакуль ілбы ім пагалілі!
А сёстры! сёстры! Гора вам,
Мае галубкі маладыя,
Чаго на свеце жывяце?
Вы ў наймах выраслі чужыя,
У наймах косы пабялеюць,
У наймах, сёстры, й памрыце!

(Переклаў Пятрусь Броўка)

– падарожжа разам з панам у Вільню, праязджае праз

Беларусь («краіна наракання і плачу»), знаёмства з польскай літ.

Пан, заўважыўшы здольнасці Тараса, аддае яго вучыцца на мастацкія курсы Шыраева ў Пецярбургу. Знаёмства з К. Бруловым і В.Жукоўскім.

1838 г. – Брулоў і Жукоўскі выкупілі Шаўчэнку з прыгону. Ён паступае ў Імператарскую акадэмію мастацтваў.

1860) г. – зборнік «Кабзар» (кабзар – вандроўны музыка,

які грае на кобзе  Шаўчэнку празвалі Кабзаром).
Тэматыка:
-доля ўкраінскага народа, прыгнёт з боку РІ;
-адчужэнне ўкраінцаў ад роднага;
-заклік да нацыянальнага абуджэння ўкраінцаў;
-гістарычная і біблейская тэматыка.

«усюды быў, усюды плакаў…». Піша верш «Запавет».
Ідэя: барацьба за

свабоду і незалежнасць, яднанне народа, «матыў помніка».

1846г. – член Кірыла-Мяфодзіеўскага брацтва, выкрыта, Шаўчэнка арыштаваны.

1843 – 1845 гг. – перыяд «трох лет»  зборнік «Тры лета». Асн. рыса – спалучэнне рамантызму і рэалізму.

«без права пісаць і маляваць».

1857 г. –дазволена вярнуцца ў

Пецярбург.

1859 г. – апошняе падарожжа па Украіне.
«Яго ўсё цягнула ў сваю родную Украіну, дзе ён такі пабываў летам 1859, жадаючы набыць кавалачак зямелькі над Дняпром, на гары, каб там апошнія гады дажыць.»
П. Мірны
«Пасля дзесяцігадовай ссылкі Шаўчэнка нарэшце вярнуўся ў Пецярбург, зламаны целам, але не духам... Нават у тыя страшныя гады яго муза не заціхала...»
І. Франко
10 сакавіка 1861 г. – паэт памёр, пахаваны ў Пецярбургу.

20 мая 1861 г. – згодна з «Запаветам» перапахаваны ў Каневе на Манаскай гары.

Каневе

ў Кіеве
Кіеўскі нацыянальны ўніверсітэт

– незалежнасць і свабода;
Фарміраванне ўкраінскай літаратурнай мовы;
Вяршыня ўкраінскага рамантызму;
Пашырэнне

фальклору і гісторыі Украіны (праз творы);
Уплыў на літ. усіх славянскіх народаў;
Новыя формы і жанры;
ВЕЛІЗАРНЕЙШЫ ЎПЛЫЎ НА БЕЛАРУСКУЮ ЛІТАРАТУРУ 2-й паловы ХІХ – пач. ХХ СТСТ.!!!