Презентация на тему Терек булмаган табигатьтә яз. 2 сыйныф. Әйләнә-тирә дөнья.

елгалар,
Яшьләр түгелде.
Көннәр озая,
Төннәр кыскара,
Бу кайсы вакыт
Я, әйтеп кара.

Ел фасыллары. Г.Тукай

Кояш көлеп карый безгә
Күзләр чагыла,
Елгалардан бозлар ага
Диңгез артына.
Яз, яз, яз җитә
Тәрәзәне ачтылар.
Тып-тып-тып итә
Эре-эре тамчылар.
Яз җитә. Ф.Кәрим

тану.
2. Язгы үзгәрешләр арасындагы бәйләнешләрне ачыклау.

23 нче сентябрь

1 нче декабрь 22 нче декабрь

1 нче март 21 нче март

җылына
Өем
болытлар
Кар ,боз эри
Туфрак җылына
б
Яңгыр
Яшен
Боз китә
Язгы ташу

яз, килде яз. (кул чабу хәрәкәтләре)
Елмаеп тора кояш (кулларны

өскә күтәрәләр)
Көн аяз, көн аяз .(кул чабу хәрәкәтләре)
Кыш буе яткан карлар
Эределәр, эределәр. (кул хәрәкәтләре белән)
Сыерчыклар, тургайлар.
Килделәр, килделәр.(очу хәрәкәтләре ясыйлар)

Онытмагыз!
Яз көне боз өстендә йөрү куркыныч. Эрегән боз ярылырга

мөмкин.

Елгадан боз киткәндә, язгы ташу чорында сулык-лар янында уйнау куркыныч. Сезнең шаярулар бик күңелсез тәмамланырга мөмкин.

Май

нәүрүз ае, яз хәбәрчесе,мартта шарт, юлсыз ай, җилсез ай,

кара каргалар кайту ае, тамчылы ай, каен җәберләү ае.

Апрель- кар куучы, беренче чәчәк ае, кояшлы ай, язгы ташу ае, боз китү ае,ерганаклар ясалу ае, пар күтәрелү ае, басуга чыгу ае.

Май- үләннәр шыту ае, озын көннәр ае, сандугач ае, сөрү ае, сабан ае.

Яз айларының халык биргән исемнәре

кар эри , тамчы тама, боз сөңгеләре, көннәр озая

, язгы көн-төн тигезлеге, җилле, явым-төшем кар һәм яңгыр.

Апрель: кояш тагын да ныграк җылыта, җирләр кар-дан арчыла, елгалардан боз китә, язгы ташу,гөрләвек-ләр ага, ерганаклар ясала, җир дымга туена,пар күтә-релә, явым – төшем гадәттә яңгыр , температура түбә-нәйсә, кар булып та ява.

Май: температура югары, озын көннәр ае, беренче яшен, явым-төшем яңгыр.

югары күтәрелә
в) түбән төшә
2. Яз килү белән карның төсе

үзгәрәме?
а) әйе, ул соры төскә керә, көпшәкләнә
б) юк
в) әйе, ул хәзер мамыктай йомшак
3. Яз җиткәч явым- төшемнәр явамы?
а) юк
б) яңгыр булып кына ява
в) әйе, язын яңгырлар ява, ә кайчак кар
4. Яз көне туфрак белән нәрсә була?
а) һәрҗирдә бер үк вакытта һәм бертигез эри

боз кузгалумы, әллә язгы ташумы?
а) берүк вакытта
б) башта боз

кузгала, аннан соң язгы ташу
в) язгы ташудан соң гына боз кузгала.
6. Җөмләне тәмамла. Тиешле сүзләрне яз.
Кояш кышка караганда биегрәк күтәрелде. Көннәр озайды , төннәр кыскарды . Көннәр җылынды . Юеш кар , яки яңгыр ява. Кар , боз эри . Елгаларда боз кузгала. Елга кар һәм боз суы
белән тула, ярларыннан ташып чыга. Елганың болай җәелүе
язгы ташу дип атала.
7.Төркемнәргә бүл .
Февраль Март

тамчы суык боз сөңгеләре җил буран яктылык ае