Презентация на тему Чыыбыс-птица 2010 года

диэн аат суолтатын
быьаарыы.

2. То5о чыыбыhы 2010 сыл кетерунэн талбыттарын уерэтии.
3. Чыыбыс туhунан матырыйаал хомуйан тумуу:
- тас керунэ,
- оло5о – дьаьа5а,
- аьылыга,
- элбээьинэ.
4. Саха сиригэр
олохсуйуутун чинчийии.
5. Тумук.
-

онтон куоластаан талаллар.

Кинигэлэр,
плакаттар
тахсаллар
Харыстыыр улэлэр
буолаллар

Семинардар
ыытыллаллар



Талыллыбыт кетер
сыл устата

экологтар
бол5омтолоругар
сылдьар:

куерэгэй-
полевой жаворонок

1998
туруйа-серый журавль

чычып-чаап
– большая синица
2001
скворец

бэркэ билэр кетербутун ЧЫЫБЫhЫ талбыттар:

то5о диэтэххэ,

чыыбыс кэнники кэмнэ ахсаана а5ыйаан эрэр. Ол иьин мин бу кетеру сиьилии уерэтэргэ быьаарынным.

Азия5а кенул биэрбиттэр. Булчут саатыттан а5ыйыыллар



Мэччийэр сир ахсаана а5ыйаан,

от-мас уунэр,
онон уьун оттоох хонууга чыыбыс о5олоро аьыылларыгар уустук

Бурдук, от уунэр сиригэр уескуур буолан техника5а киирэн биэрэр

Чыыбыс а5ыйааьынын сурун биричиинэлэрэ:

кехсе килэпэчигэс
от куе5э

Кэтэ5эр хас да синньигэс хоройо сылдьар

куорсуннаах

Тас керунэ

хонууларга, куталарга, уулаах алаастарга олохсуйаллар.
Чыыбыстар Средиземнэй муора аттыгар,

Аччыгый Азия5а, Персия5а, Индия5а, Кытайга, Япония5а кыстыыллар.

уйатын, о5отун булар олус уустук.
33 хонугунан кеппутунэн бараллар

Сымыытын кээмэйэ 33-43 мм,
ыйааьына – 23-25 г.,
24-29 хонук устата баттыыллар

Ыам ыйын бастакы
анарыгар сиргэ оту барбах тэлгэппитэ буолан баран 2-4 сымыыты уурар, ону иккиэн солбуйса сылдьан баттыыллар

биьиги фаунабыт биир сонун кетере буолар. Саас муус устар

ыйга кетен кэлэн сымыыттаан баран, куьун бала5ан ыйыгар кетен барар. Баралларыгар уксун уерунэн кетеллер.

кэлбитэ биллэр. Кини Булуу уонна Алдан ерустэр тардыыларыгар ордук

баар.

1960

1985

1972

ахсаана тургэнник элбиир.
Кетердер сымыыттарынан аьылыктанар.
Саа сыалыттан аьарар дьо5ура

куускэ сайдыбыт.
Олохтоох кыра кетердеру утуруйэн барбыттар: кинилэр олохсуйбут сирдэригэр олохтоох кыра кетер кестубэт буолбут.
Чыыбыстар хас да буолан санара-санара саба туьэрдии кетеллер эбит. Онон кинилэрдээ5эр улахан кетердер (хара тебелеех хопто, тыыраахы, тураах) куотан биэрэллэр эбит.

Онон чыыбыстар харса суох майгыларынан Саха сирин бары иэнигэр хаьаайын буолан эрэллэр диэн саба5алыыллар.

буолан аьылык элбэх
Климат сылыйан иьэр
Сиэмэх кыыл
а5ыйах: хотугу широта диэки

1
кыраадыьынан чугаьаатах аайы сиэмэх кыылтан елуу 3,6% намтаан иьэр

уерэттим уонна итии дойдуларга чыыбыс олорор-уескуур усулуобуйата то5о мелтеебутун,

ахсаана а5ыйаабытын биллим.
2. Чыыбыс олорор, теруур усулуобуйа кердеен Саха сиригэр кэлэр буолбут уонна себулээн олохсуйбут теруеттэрин биллим.
3. Олоххо дьулуура куустээх буолан, биьиги дойдубут кетердеругэр кэккэ ыарахаттары уескэппит. Ол да буоллар сыыйа биьиги айыл5абытыгар септеех, атын харамайдары кытта дьуерэлэьэн олорор миэстэтин булунуо диэн эрэнэбин.
4. Кэнники сылларга айыл5абыт киьи дьайыытыттан улаханнык эмсэ5элээтэ. Ол иьин биьиги хас биирдии харамайы сиьилии уерэтэн, хайдах сиргэ уескуурун, сайдарын, туох аьылыктаа5ын барытын билэн-керен, туохха наадыйарын хааччыйан айыл5абытын араначчылыахпытын наада.