Презентация на тему Шәкәрім Құдайбердіұлы

аралық
ІІ кезең
Қажылық сапардан
Саят қораға дейінгі аралық
ІІІ кезең
Саят қора

кезеңі

ӘЛЕУМЕТТІК АСТАРЛЫЛЫҚ

ФИЛОСОФИЯЛЫҚ ОЙ-ТҰЖЫРЫМ

“Еңлік-Кебек”
“Нартайлақ-Айсұлу”, “Мұтылғанның өмірі”
ПРОЗАЛЫҚ ТУЫНДЫСЫ

“Әділ-Мария” романы
ТАРИХ, ФИЛОСОФИЯҒА ҚАТЫСТЫ ЕҢБЕКТЕР
“Мұсылмандық шарты”,

“Үш анық”, “Түрік, қырғыз, қазақ һәм хандар шежіресі”

САЗДЫ ӘНДЕР
“Бұл ән...”, “Жастық”, “Кетермін...”, “Анадан алғаш туғанда....”
Барлығы 20-дан астам

ҚАРАСӨЗДЕРІ
“Бәйшешек бақшасы”, “Кейде күлкілі сөзден де тәлім алуға болады”, “Өзімшілдік”, “Шын бақыттың айнасы”, “Мәнді сөздер”

АУДАРМАЛАРЫ

“Дубровский”, “Ләйлі-Мәжнүн”, “Боран”, “Үш сауал”, “Том ағайдың балағаны”

“Шәкәрімнің бастау көзі дегенде, ең алдымен Шәкәрімнің Абайдың шәкірті

екенін айту керек. Шәкәрім Абайдың немере інісі ғана емес, тікелей рухани, шығармашылық мектебінен тәлім алған ақын деген орынды” (А.Ісімақова)
“... Ер жеткен соң Абайдан тағылым алып, әр түрлі кітаптарды оқып, насихатын тыңдап, аз ғана ғылымның сәулесін сездім” (Шәкәрім)

“Абайдың өнерлі шәкірттері реализмді жетекші әдіске айналдырды десек, әсіресе Шәкәрім өзінің эпикалық туындылары арқылы тұрақтандырып, биік сатыға, жаңа көркемдік сапаға көтерді”
(А.Тілеуханова)
“Қазақ әдебиетіміздің тарихында орны ойсырап тұрған, елге ежелден белгілі болған ақын-жазушыларымызды еске алғанда, ең алдымен Шәкәрімді атауымыз орынды деп білеміз. Өйткені, ол – Абайдың нағыз мұрагерлерінің бірі, бірі болғанда бірегейі”
(Қ.Мұхамедханов)

құдайдың, жаратушының жаратқандығы
Екінші анық – жанның ажалсыздығы, аса маңыздылығы
Үшінші

анық – ар-ұждан

үлгілердің тұтқынында қалмаған
Өлеңдік кестесіндегі, шумақтық, ұйқастық және ырғақтық құрылысындағы

өзгеріс-жаңалықтарды анықтау
Образдық-бейнелілік жүйесіндегі сонылықтар, күрделі абстракциялық тілі, сөздердің сымбат-көркі
Педагогикалық, философиялық нақыл сөздер табиғаты
Лексикалық ерекшелігі
6. Ақын шығармаларының стилистикасы, сөздік құрамы, фразеологизмдері, поэзиялық синтаксисі, әуендік ерекшеліктері

бұлт”;
“Құр айқай ән бе екен,
құлаққа сән бе екен?!”
“Тілге жеңіл,

жүрекке жылы
тиіп,
Теп-тегіс, жұмыр келсін
айналасы”,
“Қиыннан қиыстыру”;
“сергек ой”, “терең ой”,
“алжасқан ми”, “ауысқан ми”,
“адасқан ми”, “ыстық жүрек”,
“ет жүрек”, “терең ой”, “ауыр ой”,
“зерек ақыл”, “жаралы жүрек”,
“жас жүрек”, “қан жүрек”,
“ауру жүрек”, “қара көңіл”,
“қам көңіл”

ШӘКӘРІМ
“Қабағынан қар жауған қараңғы
бұлт жоғалды”;
“Жан беріп жарық жылы нұрдан,
Күн атам жерді буаз қылған”;
“Қадалып жүрегіне ақ қанжардай,
Оятсын ой-күйезді жан бергендей”,
“Үйріліп көкейіне ұйып жатсын,
Тазартып жүрек кірін жуып
жатсын”,
“Сырты – гүл, жарасымды,
ішінде сыр”,
“Ұйқасты, сипатты, ішкі сырлы
жырды әнге қосу”,
“Ойлаңыз, біздің әскер өле ме,
Қағазға бір басылып қалған соң”;
“Өлген көңіл – ындынсыз өмір”,
“өлі жүрек”, “тозған ой”,
“жалқау тартқан ой”,
“қартайған ой”, “еріншек ой”.

қойылған құлпытастар